Hoofdstuk 2 Inhoudelijke ontwikkelingen en financiële gevolgen

Programma 1 Politiek dichtbij

Terug naar navigatie - - Programma 1 Politiek dichtbij

Ambitie

Terug naar navigatie - Programma 1 Politiek dichtbij - Ambitie

Lokaal betrokken en wijkgericht

Wij zijn een open en laagdrempelige gemeente, dicht bij alle inwoners.  We zijn zichtbaar in stad, dorp en wijken. We staan voor democratische vernieuwing en een betrouwbare overheid.

We maken gebruik van de aanwezige kwaliteiten in de samenleving. We stimuleren dat inwoners, ondernemers, maatschappelijke organisaties en buurten actief oppakken wat zij zelf kunnen.
Samen werken wij verder aan een inclusief Zutphen waarin inwoners met elkaar verbonden zijn, naar elkaar omkijken, waarin iedereen van betekenis is. Waar elke wijk een herkenbare identiteit heeft die door de wijkbewoners zelf gekozen is.

We hebben in onze dienstverlening oog voor de menselijke maat. We zorgen ervoor dat zaken zorgvuldig worden opgepakt en dat we transparant en aanspreekbaar zijn. Onze dienstverlening is toegankelijk en begrijpelijk, zodat iedereen eenvoudig zaken met ons kan doen. We sluiten aan bij landelijke standaarden voor (digitale) dienstverlening. Onze inwoners zien de gemeente Zutphen als een benaderbare, betrouwbare en transparante organisatie met een open blik.  Onze communicatie is duidelijk, efficiënt, toegankelijk, inclusief en betrouwbaar.

Over gemeentegrenzen heen

Wij zetten ons in voor een goede samenwerking met de regio Stedendriehoek, onze buurgemeenten en de provincie Gelderland. Als gemeente staan wij voor meervoudige en maatschappelijke opgaven. Die opgaven gaan over onze gemeentegrens heen, vragen grote investeringen en hebben soms conflicterende belangen. De rol van de regio neemt daardoor aan belang toe. Ook het Rijk verwacht in toenemende mate van regio’s, dat zij een rol pakken in complexe maatschappelijke opgaven zoals de Regionale Energietransitie en het woon- en stikstofdossier.

Subprogramma's

Terug naar navigatie - Programma 1 Politiek dichtbij - Subprogramma's
Subprogramma's
Producten
1.1
Lokaalbetrokken en Wijkgericht
001 - Bestuur
003 - Burgerzaken
005 - Communicatie
007 - Wijkgericht werken
1.2
Over gemeentegrenzen heen
001 - Bestuur

1.1 Lokaal betrokken en wijkgericht

Terug naar navigatie - - 1.1 Lokaal betrokken en wijkgericht

Ontwikkelingen

Terug naar navigatie - 1.1 Lokaal betrokken en wijkgericht - Ontwikkelingen

001 – Bestuur 

Inhoudelijke ontwikkelingen 

Vanaf 2024 geldt er in Zutphen een vuurwerkverbod. De gemeente organiseert tijdens de jaarwisseling een vuurwerkvrij publieksevenement. De kosten hiervan bedragen € 70.000 structureel. 

 

003 - Burgerzaken  

Inhoudelijke ontwikkelingen

In 2026 geven we uitvoering aan het Uitvoeringsplan gemeentelijke dienstverlening Zutphen 2025-2026. 

 

Wettelijke ontwikkelingen

Vanaf 1 januari 2026 wordt in fasen de Wet Modernisering Elektronisch Bestuurlijk Bestuur (Wmebv) van kracht. Daarmee is er een wettelijke grond voor het digitaal indienen van aanvragen voor diensten en producten met een formeel besluit. 
 
 

Wettelijke ontwikkelingen

In maart 2026 vinden er gemeenteraadverkiezingen plaats. De kosten van het inwerkprogramma en de gevolgen van de verkiezingen door de griffie bedragen € 20.000 incidenteel. Daarnaast zijn er kosten van opkomst-bevorderende maatregelen, faciliteren formatie en integriteitsonderzoek wethouders. Deze bedragen € 40.000 incidenteel. 

Bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2026 vervult de gemeente voor het eerst de rol van Centraal Stembureau onder de regels van de NPVV (nieuwe procedure vaststelling verkiezingsuitslagen). De medewerkers van burgerzaken zijn aantoonbaar gecertificeerd m.b.t. verworven vakdeskundigheid en competenties op het gebied van voorkoming identiteitsfraude. In het kader van eIDAS zijn de EU-lidstaten verplicht om eind 2026 een EU digitale ID wallet aan te bieden aan hun inwoners.

007 Wijkgericht werken

Inhoudelijke ontwikkelingen

We willen een Zutphense samenleving met een sterke sociale cohesie en vitale wijken en buurten. In 2026 werken we verder aan de Zutphense ADDO methodiek (Anders Denken, Doen en Organiseren) om de samenwerking in de wijken vorm te geven. De vragen en behoeften van bewoners zijn hierin leidend. In de startwijk Zuidwijken werken we in de alliantie met bewoners, professionals en organisaties. Met de aangevraagde middelen maken wij jaarlijks een buurtanalyse op basis van de beschikbare open data en voeren wij elk jaar in een andere wijk een inwonerstoets uit.

 

Financiële gevolgen subprogramma 1.1 ‘Lokaal betrokken en wijkgericht’

Terug naar navigatie - 1.1 Lokaal betrokken en wijkgericht - Financiële gevolgen subprogramma 1.1 ‘Lokaal betrokken en wijkgericht’
Product Omschrijving Categorie Mutatie begroting 2026
001 Vuurwerkvrij publieksevenement wenselijk nieuw beleid 70.000 (S)
003 Gemeenteraadsverkiezingen kosten griffie  Budgetaanpassing/ indexatie   € 20.000  (i)
003 Gemeenteraadsverkiezingen kosten burgerzaken  Budgetaanpassing/ indexatie   € 40.000  (i)
007 Verdiepende wijkonderzoeken en buurtanalyses Wenselijk nieuw beleid  € 20.000 (s)

 

1.2 Over gemeentegrenzen heen

Terug naar navigatie - - 1.2 Over gemeentegrenzen heen

Ontwikkelingen

Terug naar navigatie - 1.2 Over gemeentegrenzen heen - Ontwikkelingen

001 - Bestuur 

 Inhoudelijke ontwikkelingen 

Voor het realiseren van onze grote opgaven op het gebied van wonen, werken en voorzieningenniveau, is samenwerken in de regio steeds belangrijker. 

 In de Regio Stedendriehoek zal het Ontwikkelperspectief 2050 de komende jaren een belangrijk onderwerp zijn. De raadsleden van de regiogemeenten zullen meermalen worden uitgenodigd voor bijeenkomsten over het Ontwikkelperspectief. Naar verwachting besluiten de raden in 2026 over dit perspectief, waarna we in de regio aan de slag gaan met de uitvoeringsagenda en regionale investeringsagenda. De regio verwacht dat hiervoor, naast bijdragen van het rijk en beide provincies, ook een bijdrage van de regio en de acht regiogemeenten wordt gevraagd.   

  • In 2025 vindt de evaluatie van de regionale samenwerking plaats. We zijn dan een kleine twee jaar aan de slag in de nieuwe opzet van de regio. De uitkomsten en aanbevelingen vanuit de evaluatie zullen in 2026 worden opgepakt. 

  • In 2026 vinden de gemeenteraadsverkiezingen plaats. Dit betekent dat het algemeen bestuur en het dagelijks bestuur opnieuw benoemd moet worden en de programmaberaden (overleg portefeuillehouders) opnieuw gevormd worden. Daarnaast zullen de leden van de raadsadviescommissie worden aangewezen door de nieuwe gemeenteraden.  

  • De uitvoering van de Regio Deal is in 2026 in volle gang. Wij zijn betrokken bij de projecten SAMEN voor leefbaarheid, Boeren voor Biobased Bouwen, Smart Energy Hubs, Krachtig MKB Regio Stedendriehoek en Groene & Gezonde Bedrijventerreinen. 

  • Ter uitvoering van de woondeal gaan we in 2026 in regionaal verband verder met de versnellingstafel en de verplichte Planningsmonitor. De uitdaging wordt om in dat licht bezien, onze woningbouwplanproductie op snelheid te krijgen en ter ondersteuning voldoende woningbouwsubsidies binnen te halen. 

 

Financiële ontwikkelingen 

Voor de indexeringscijfers sluit de Regio Stedendriehoek aan bij de indexeringsrichtlijnen van de gemeente Apeldoorn:   
- Loonkostenindex: Apeldoorn houdt vooralsnog voor 2026 en verder 4,6% aan voor de loonkostenindex.    
- Materiële kostenindex: Voor 2026 en verder gaat de gemeente Apeldoorn voor de materiële instandhouding overeenkomstig de ramingen van het CPB vooralsnog uit van 2,2%  
 
Met deze indexering is een schatting gemaakt van de stijging van de inwonerbijdrage. De inwonerbijdrage kan ook hoger worden als gevolg van toename inwoneraantal. De exacte verhoging weten we bij de Programmabegorting.   

Financiële gevolgen subprogramma 1.2 ‘Over gemeentegrenzen heen’

Terug naar navigatie - 1.2 Over gemeentegrenzen heen - Financiële gevolgen subprogramma 1.2 ‘Over gemeentegrenzen heen’
Product Omschrijving Categorie Mutatie begroting 2026
001 Verhoging inwonerbijdrage GR Stedendriehoek  Budgetaanpassing/ indexatie  € 20.000  (s)

 

Programma 2 Wonen en leefbaarheid

Terug naar navigatie - - Programma 2 Wonen en leefbaarheid

Ambitie

Terug naar navigatie - Programma 2 Wonen en leefbaarheid - Ambitie

Jongeren, ouderen, gezinnen en mensen met een hoog, midden of laag inkomen: iedereen voelt zich thuis in Zutphen, Warnsveld en De Hoven. We willen dat woningen betaalbaar zijn. De binnenstad is aantrekkelijk, de daar omheen liggende woonwijken zijn prettig leefbaar en groen, de werklocaties zijn goed bereikbaar en zijn goed onderhouden. We hebben voorzieningen die passen bij het verzorgingsgebied en de behoeften van onze inwoners. 

We streven naar een rechtvaardige energietransitie, waarbij we concrete doelen en haalbare doelen stellen voor de lokale opwekking van groene energie. We werken samen met inwoners en ondernemers aan de energietransitie. We benutten zo veel mogelijk de beschikbare bebouwde ruimte voor opwekking van zonne-energie en gaan samen met inwoners, eigenaren, corporaties en ontwikkelaars aan de slag om woningen en gebouwen van het aardgas af te halen of klaar te maken om van aardgas af te gaan. We zetten samen met inwoners en ondernemers onze schouders onder een duurzame, aantrekkelijke en klimaatbestendige leefomgeving.

Duurzaam openbaar vervoer, deelauto’s, de e-bike, slim parkeren en slimme mobiliteit worden belangrijker. Binnen de gemeente kun je snel en veilig lopen en fietsen. Iedereen kent de gemeente Zutphen als een gemeente die goed bereikbaar is per spoor, over water, over de weg én over snelfietspaden.

Voor duurzaam wonen, werken en verplaatsen is denk-, doorzettings- en uitvoeringskracht nodig. We doen dit samen met bewoners, bedrijven en instellingen. Waar dat kan ondersteunen we maatschappelijke initiatieven.  Juist onze inwoners dragen bij aan sterke wijken met een stevige sociale cohesie en een eigen identiteit die grotendeels door wijkbewoners zelf bepaald, beheerd en verrijkt wordt.

We waarderen onze natuurlijke omgeving zoals de IJssel met haar uiterwaarden, de Berkel, het  landelijk gebied, de groene zone tussen Zutphen en Warnsveld en het groen rondom de vestingwerken. We zetten ons in om het bomenbestand en de ecologische waarde te vergroten. Bij herinrichting, uitbreiding of inbreiding ontwikkelen we natuurinclusief waarbij groen een volwaardig uitgangspunt in het ontwerp is.

De gemeente Zutphen heeft een compact stedelijk gebied. Nieuwbouw en nieuwe ontwikkelingen realiseren we in het bestaande stedelijk gebied of direct tegen de bebouwde omgeving. De herstructurering van De Mars en realisatie van Noorderhaven, transformaties in de binnenstad en de ontwikkelingen van Leesten en De Hoven Noord zijn hier goede voorbeelden van. We zetten in op diverse transformaties en inbreidingen, met -waar dat kan- het herbenutten van bestaand vastgoed. We verkennen de mogelijkheden voor hoogbouw. Bij de ontwikkeling van nieuwe woningen en wijken bieden we ruimte voor starters, doorstroming en nieuwe inwoners.

We zijn trots op onze stad en het dorp en hun geschiedenis. De gemeente Zutphen heeft een rijkdom als het gaat om historisch erfgoed. Het is de drager van onze geschiedenis en het geeft de stad en dorp identiteit en sfeer. We zijn zuinig op ons erfgoed. Daarom gaan we nieuwe monumenten aanwijzen en beschermen. Wij willen zowel behoud van het erfgoed én het stimuleren van (nieuwe) kunst en cultuuruitingen, zodat Zutphen het bruisend cultureel centrum van het oosten wordt.

De gemeente Zutphen is aantrekkelijk om te wonen en werken, zowel voor onze inwoners als voor nieuwe inwoners. En dat willen we ook in de toekomst blijven. We zetten in op sociale en economische balans, een goed voorzieningenniveau en dynamiek en levendigheid in de stad. In de Omgevingsvisie schetsen we hoe de groei van onze gemeente vorm krijgt in relatie tot stedelijke vernieuwing, ruimtelijke kwaliteit, verduurzaming en economische versterking.

Subprogramma's

Terug naar navigatie - Programma 2 Wonen en leefbaarheid - Subprogramma's
Subprogramma’s
Producten
2.1
Gevarieerd en betaalbaar wonen
310 – Gemeentelijke panden en gronden
810 – Ruimtelijke ontwikkeling
821 - Wonen
830 - Grondzaken
2.2
Vergroening, Klimaatadaptatie en natuur
560 – Openbaar Groen en (openlucht) recreatie
722 – Riolering
724 – Gedenkparken
2.3
Rechtvaardige Energietransitie
723 – Milieu en Duurzaamheid
725 - Duurzaamheid
2.4
Cultuur en Erfgoed
543 – Regionaal Archief en Erfgoedcentrum
544 – Monumenten en Erfgoed
545 – Archeologie
550 – Kunst en Cultuur
2.5
Schoon en Veilig Verkeer
210 – Wegen
211 – Verkeer
222 – Havens en Kaden
2.6
Minder huishoudelijk afval
721 - Grondstoffen

2.1 Gevarieerd en betaalbaar wonen

Terug naar navigatie - - 2.1 Gevarieerd en betaalbaar wonen

Ontwikkelingen

Terug naar navigatie - 2.1 Gevarieerd en betaalbaar wonen - Ontwikkelingen

810 - Ruimtelijke ontwikkeling

Inhoudelijke ontwikkelingen

  • In samenwerking met het Rijk, de twee Provincies (Gelderland en Overijssel), de regio Stedendriehoek en de acht gemeenten van de regio Stedendriehoek wordt het Ontwikkelperspectief Stedendriehoek opgesteld. Dit perspectief wordt de komende jaren ontwikkeld en wordt gezamenlijk gefinancierd. De individuele gemeenten dragen naar rato bij aan deze regionale studie. Deelname en verdeelsleutel zijn opgenomen in de samenwerkingsovereenkomst.   
  • In 2025 is de Omgevingsvisie vastgesteld. In de Omgevingsvisie staan de hoofdlijnen van ruimtelijk beleid voor de komende jaren. Op diverse punten is een verdiepingsslag in omgevingsprogramma's nodig, o.a. voor het Programma Hoogbouw en Verdichting. Daarvoor verwachten we een intensief participatieproces en is behoefte aan een goede uitwerking in locaties voor hoogbouw.

Financiële ontwikkelingen

  • Met de Omgevingswet is de rol van de gemeente meer gericht op zorgvuldige advisering rondom particuliere initiatieven. Zowel qua inhoud, planning (voortgang) dient zorgvuldige advisering plaats te vinden. Hiervoor is het budget advisering ruimtelijke plannen. Vanuit dit budget worden kleine studies en verkenningen betaald. Door het ontbreken van een interne stedenbouwkundige zijn wij genoodzaakt  dit soort vraagstukken extern te laten uitvoeren. Door het toenemend aantal vergunningsaanvragen en door toegenomen tarieven zijn de kosten gestegen.  Dit budget wordt daarom verhoogd.

 

821 Wonen

Wettelijke ontwikkeling

  • De wettelijke ontwikkelingen en lokale politieke opdrachten en moties vragen om het opstellen van aanvullend woonbeleid. Daaronder valt: uitbreiding van het Volkshuisvestingsprogramma met beleid voor woningsplitsing en kamerverhuur (uitvoering motie 2024-M0051) en het woonwagenstand-plaatsenbeleid (op basis van Beleidskader woonwagenstandplaatsen Rijk 2018). 
  • Daarnaast zijn er wettelijke taken ten aanzien van de uitvoering en monitoring van woonbeleid. We hebben het over: onderzoek en uitvoering woonbeleid inclusief prestatieafspraken (Woningwet 2015), versnellingstafel woningbouw (wettelijke taak), uitvoering woonruimteverdeling (Wet Versterken regie op de Volkshuisvesting, Huisvestingswet) en het doorstroming instrumentarium (voortzetting bestaand beleid verhuiscoach op basis van afspraken met de provincie en woningcorporaties tot 2030). 

Financiële gevolgen subprogramma 2.1 ‘Gevarieerd en betaalbaar wonen’

Terug naar navigatie - 2.1 Gevarieerd en betaalbaar wonen - Financiële gevolgen subprogramma 2.1 ‘Gevarieerd en betaalbaar wonen’
Product Omschrijving Categorie Mutatie begroting 2026
810 Ontwikkelperspectief Stedendriehoek Budgetaanpassing

50.000 (i)

810 Advieskosten ruimtelijke plannen Budgetaanpassing

43.000 (s)

810 Onderzoeksbudget omgevingsvisie en wonen Wenselijk nieuw beleid 50.000 (s)
810 Onderzoeksbudget omgevingsvisie en wonen opstartkosten Wenselijk nieuw beleid 50.000 (i)

 

 

2.2 Vergroening, Klimaatadaptatie en Natuur

Terug naar navigatie - - 2.2 Vergroening, Klimaatadaptatie en Natuur

Ontwikkelingen

Terug naar navigatie - 2.2 Vergroening, Klimaatadaptatie en Natuur - Ontwikkelingen

Inhoudelijke ontwikkelingen

Landelijk zien we dat de problematiek rond droogte, wateroverlast, hittestress  en watervoorziening actueel blijft. We sluiten in  de gemeente Zutphen waar nodig aan. 
•    Voor 2026 besteden we extra aandacht aan de aanpak van o.a. hittestress in de uitvoering van Gebiedsvisie De Mars.  We werken aan klimaatbestendigheid voor inwoners via Water in de stad.
•    Bij herinrichtingen en reconstructies richten we de openbare ruimte klimaatbestendig in. Dit betekent dat we streven naar 30% groen in elke buurt. Daarnaast hanteren we de volgende uitgangspunten:
  o    ruimte voor regenwater;
  o    300m afstand tot een koele plek van minimaal 200m2 vanaf elke woning en ieder gebouw;
  o    40% schaduw op veelgebruikte loop- en fietsroutes;
  o    geen plek onbenut.
•    We breiden ons bomenbestand uit: in 2030 hebben we 35.000 bomen en in 2050 hebben we voor elke inwoner een boom. Om dit doel te bereiken planten we jaarlijks ruimt 600 bomen en bosjes aan, zowel in het stedelijk- als in het landelijk gebied.
•    We vergroenen de meest hittegevoelige plekken in onze stad en dorp: met behulp van provinciale subsidies planten we honderden bomen en struiken aan op bedrijventerrein De Mars en Revelhorst.

Financiële gevolgen subprogramma 2.2 ‘Vergroening, klimaatadaptatie en natuur’

Terug naar navigatie - 2.2 Vergroening, Klimaatadaptatie en Natuur - Financiële gevolgen subprogramma 2.2 ‘Vergroening, klimaatadaptatie en natuur’

In dit subprogramma zijn geen financiële gevolgen.

2.3 Rechtvaardige Energietransitie

Terug naar navigatie - - 2.3 Rechtvaardige Energietransitie

Ontwikkelingen

Terug naar navigatie - 2.3 Rechtvaardige Energietransitie - Ontwikkelingen

725 – Duurzaamheid en Programma Energietransitie

Inhoudelijke ontwikkelingen

  • Het samenwerkingsverband Warmte uit Water, opgezet door RWS en Alliander,  heeft het initiatief genomen om gemeenten te begeleiden bij het opzetten van een project voor het toepassen van grootschalige aquathermie voor een collectief warmtenet voor 6900 ( >5.000) woningen. Het college heeft in juli 2023 besloten om deel te nemen aan het project grootschalige aquathermie van Warmte uit Water. We stellen in 2025 een financieel en technische quickscan op, van het woongebied, om de haalbaarheid van grootschalige aquathermie project aan te tonen. Daarna  verwachten we in 2026 de overstap naar de Ontwerpfase te maken.

Wettelijke ontwikkelingen

  • In het Nationale Klimaatakkoord is vastgesteld dat in 2050 alle gebouwen in Nederland van het aardgas af moeten zijn. In de Transitievisie Warmte 2021 hebben we aangegeven hoe in Zutphen alle woningen van het aardgas af kunnen. De gemeente Zutphen heeft de ambitie om voor 10.000 woningen een warmtenet te ontwikkelen. We streven naar een betrouwbare warmtevoorziening die haalbaar en betaalbaar is voor de bewoners.

Financiële ontwikkelingen

Na de financieel en technische quickscan van het woongebied volgen -bij haalbaarheid- financiële gevolgen in de vorm van  investerings- en operationele kosten.  We komen hiervoor terug bij de raad.

De Provincie Gelderland heeft inmiddels een subsidie beschikbaar gesteld die doorloopt t/m augustus 2026.

Financiële gevolgen subprogramma 2.3 ‘rechtvaardige energietransitie’

Terug naar navigatie - 2.3 Rechtvaardige Energietransitie - Financiële gevolgen subprogramma 2.3 ‘rechtvaardige energietransitie’
Product Omschrijving Categorie Mutatie begroting 2026
725 Warmteproject GAZZ (Grootschalige Aquethermie Zutphen Zuid) Budgetaanpassing 150.000 (i)

 

2.4 Cultuur en erfgoed

Terug naar navigatie - - 2.4 Cultuur en erfgoed

Ontwikkelingen

Terug naar navigatie - 2.4 Cultuur en erfgoed - Ontwikkelingen

Product 543 - Regionaal Archief en Erfgoedcentrum

Financiële ontwikkelingen 

  • Om de openstelling voor publiek van ons gemeentelijk monumentaal vastgoed  te kunnen voortzetten is een budgetaanpassing nodig als gevolg van de kostenoverdracht van vaste lasten. Het gaat om de vaste servicekosten en huur voor de Bourgonjetoren en de Wijnhuistoren.

Inhoudelijke ontwikkelingen

  • Het collectiebeheersysteem, het e-depot en de website van het Erfgoedcentrum moeten uiterlijk in 2026 worden aanbesteed, zodat de gemeente Zutphen voldoet aan de Omgevingswet en de Aanbestedingswet. Het huidige collectiebeheersysteem wordt  vanaf 2025 niet meer doorontwikkeld en ondersteund. Dat leidt tot veiligheidsrisico’s en verminderde toegang tot de gemeentelijke erfgoedcollecties. Daarnaast kan de gemeente Zutphen met de huidige erfgoedportal en het huidige  collectiebeheersysteem niet voldoen aan de eisen die de Omgevingswet stelt aan transparantie en informatie over waarden en beleid op het gebied van archeologie en monumentenzorg.

 

Product 545 - Archeologie

Financiële ontwikkelingen

  • Sinds enige jaren worden er kosten bij team archeologie neergelegd die eerder door andere teams werden betaald, zonder dat er budget mee is gekomen. Ook andere vaste lasten zijn meer toegenomen dan dat de indexering kon dekken. Het budget wordt aangepast  zodat de egalisatiereserve  in stand blijft.

 

Product 550 - Kunst en Cultuur

Inhoudelijke ontwikkelingen

  • In 2025 stelt de gemeenteraad de Cultuurnota 2025-2028 vast. Doelstellingen zijn een toegankelijk cultureel aanbod voor inwoners van de gemeente Zutphen (iedereen kan kunst en cultuur meemaken) en aantrekkelijkheid van de gemeente voor de regio.
  • Om een stevige basis neer te kunnen zetten voor onze cultuursector en daarmee ook voor onze inwoners is het noodzakelijk om nu te investeren in kunst en cultuur.

    Zeker gezien het feit dat we in de afgelopen jaren steeds vaker een beroep hebben moeten doen op incidentele middelen en de algemene reserve voor de tekorten die zijn ontstaan bij organisaties. Met het nieuwe cultuurbeleid willen we juist inzetten op een stevige basis en continuïteit waarborgen. En niet steeds achteraf repareren. Met een stevige basis kunnen we blijven doen wat we doen (samen met onze basisorganisaties en onze meerjarige initiatieven), maar zetten we ook in op experiment en vernieuwing (door middel van onze incidentele subsidies). Dat is nodig om bijvoorbeeld jongeren te houden en behouden binnen de activiteiten in de gemeente Zutphen. Door structureel meer te investeren geven we ook een impuls aan het broedplaatsen- en atelierbeleid, cultuur in de wijk(en) en kunst in de openbare ruimte. De gemeente Zutphen heeft dan niet alleen een sterke en stevige basis, maar is een bruisende en vitale stad op het gebied van kunst en cultuur. Onze organisaties staan regionaal sterk. Inwoners en bezoekers nemen deel aan verschillende activiteiten binnen de gemeente Zutphen. Er staat een krachtige keten van talentontwikkeling, we zetten in op cultuureducatie en we investeren in de sociale kracht van kunst en cultuur, door kunst en cultuur als middel in te zetten bij maatschappelijke opgaven.

  • In deze voorjaarsnota stellen wij de financiële verwerking van het project Hanzehof voor. 

Wettelijke ontwikkelingen

  • De gemeente heeft een wettelijke taak op het gebied van de zorgplicht voor bibliotheken. Elke gemeente moet vanaf 2027 een volwaardige bibliotheek in haar gemeente hebben.  We werken samen met de bibliotheek aan een meerjarenplan voor de komende jaren, waarin we afspraken borgen.
  • Ook het IDO (informatiepunt Digitale Overheid) valt onder de verplichtingen die de gemeente heeft ten aanzien van de bibliotheek. Een IDO biedt laagdrempelig, gratis en voor iedereen toegankelijke ondersteuning bij vragen over het gebruik van de digitale overheid. Deze informatiepunten zijn nu vooral in bibliotheken te vinden. BijdeBieb werkt ook aan punten buiten de bibliotheek die toegankelijk zijn voor de betreffende doelgroepen.
  • De gemeente heeft tot in ieder geval 2028 de wettelijke taak voor de bekostiging van haar lokale omroep (RTV Berkelstroom voor Zutphen).

Financiële gevolgen subprogramma 2.4 ‘Cultuur en erfgoed’

Terug naar navigatie - 2.4 Cultuur en erfgoed - Financiële gevolgen subprogramma 2.4 ‘Cultuur en erfgoed’
Product Omschrijving Categorie Mutatie begroting 2026
543 Kostenoverdracht opengestelde monumenten

budgetaanpassing

9.108 (s)

543 Kosten voor collectiebeheer, e-depot en website

budgetaanpassing

75.000 (i)

545 Vaste lasten archeologie

budgetaanpassing

29.300 (s)
550 Cultuurnota 2025-2028 nieuw wenselijk beleid 440.000 (s)
550 Verbouwing Hanzehof nieuw wenselijk beleid Zie voorstel 24 tot en met 27 in hoofdstuk 5 en bijlage 3

 

2.5 Schoon en veilig verkeer

Terug naar navigatie - - 2.5 Schoon en veilig verkeer

Ontwikkelingen

Terug naar navigatie - 2.5 Schoon en veilig verkeer - Ontwikkelingen

Inhoudelijke ontwikkelingen

  • Het Verkeerscirculatieplan en de Parkeernota worden in 2025 vastgesteld.  We verwachten in 2026 de eerste stappen naar implementatie te doen.

Financiële gevolgen subprogramma 2.5 ‘Verkeer en vervoer’

Terug naar navigatie - 2.5 Schoon en veilig verkeer - Financiële gevolgen subprogramma 2.5 ‘Verkeer en vervoer’

In dit subprogramma zijn geen financiële gevolgen.

2.6 Minder huishoudelijk afval

Terug naar navigatie - - 2.6 Minder huishoudelijk afval

Ontwikkelingen

Terug naar navigatie - 2.6 Minder huishoudelijk afval - Ontwikkelingen

Inhoudelijke ontwikkelingen

  • Het grondstoffentekort komt o.a. als gevolg van de geopolitieke situatie steeds hoger op de agenda. Met de Regio Stedendriehoek en in onze gemeente onderzoeken we  o.a. of we het hergebruik van materialen en grondstoffen kunnen verbeteren via een regionale grondstoffenbank.

 

Financiële gevolgen subprogramma 2.6 'Minder huishoudelijk afval'

Terug naar navigatie - 2.6 Minder huishoudelijk afval - Financiële gevolgen subprogramma 2.6 'Minder huishoudelijk afval'

Voor dit subprogramma zijn geen financiële consequenties.

Programma 3 Werken en leren

Terug naar navigatie - - Programma 3 Werken en leren

Ambitie

Terug naar navigatie - Programma 3 Werken en leren - Ambitie

Ondernemers staan voor grote uitdagingen en kijken naar een onzekere toekomst. Grondstoftekorten, personeelstekorten, problemen in de wereldwijde distributieketens, sterk gestegen kosten als gevolg van inflatie, stikstofproblematiek, energietransitie en in een aantal sectoren een sterk gestegen schuldenlast maken duidelijk dat er op veel plekken knelpunten zullen ontstaan. Daar komt de druk op ruimte bij, waarbij o.a. vanuit wonen, klimaatadaptatie en energietransitie claims op bedrijventerreinen worden gelegd.

Dit vraagt om twee sporen: een gezamenlijke stabiele koers inzetten om samen complexe grote opgaven op te pakken die een lange adem vragen en aan de andere kant flexibel de problemen van nu oppakken. Dit organiseren we in de periode 2022-2026.

De sociaal-economische visie moet de koersvastheid borgen. Een visie die we samen ontwikkelen met bedrijven en organisaties. Een visie waarin we duidelijk maken hoe we in de gemeente Zutphen een aantrekkelijk en onderscheidend werk- en leerklimaat kunnen maken dat goed aansluit op de wensen en behoeften van inwoners, bedrijven en scholen, nu en in de toekomst.

Via de ontwikkeling van Gebiedsvisie De Mars en het Regionaal Programma Werklocaties wordt gewerkt aan voldoende ruimte voor bedrijven en het toekomstbestendig maken van onze bedrijventerreinen.

De actuele problemen pakken we onder andere op door samen met de Regio Stedendriehoek regiodeals te ontwikkelen, die we samen met bedrijven, maatschappelijke organisaties en onderwijsinstellingen ontwikkelen.

Een van die actuele opgaven is het aanpakken van personeelstekort. Het belang om daarin samen te werken neemt alleen maar toe. Ondernemers hebben praktisch en theoretisch opgeleide medewerkers nodig en innovatieve ideeën. Scholen hebben behoefte aan goede input van bedrijven voor de ontwikkeling en actualisatie van lesprogramma’s maar ook plekken waar leerlingen praktijkervaring kunnen opdoen. Inwoners zoeken een passende baan of dagbesteding waarin ze hun talenten kunnen benutten en ontwikkelen.

In de gemeente Zutphen zetten we als gemeentelijke organisatie de komende jaren in op intensievere en effectievere samenwerking tussen inwoners, bedrijven, onderwijsinstellingen en maatschappelijke organisaties. Ook besteden we veel aandacht aan het organiseren van passende randvoorwaarden om werken en leren toegankelijk te krijgen voor alle inwoners.

Het stimuleren van inclusiviteit in het onderwijs en de ontwikkeling van integrale kindcentra spelen daarin een belangrijke rol. Dit zijn instrumenten om de algemene ontwikkeling en kansengelijkheid van kinderen te bevorderen.

Subprogramma's

Terug naar navigatie - Programma 3 Werken en leren - Subprogramma's
Subprogramma’s
Producten
3.1.
Onderwijs en Arbeidsmarkt
421 – Onderwijshuisvesting
422 – Kinderopvang en Lokaal Onderwijs-beleid
640 – GelreWerkt!
600 – Participatie
3.2.
Aantrekkelijk ondernemen
311 – Straatmarkten
320 – Economie
3.3.
Binnenstad en Toerisme
562 – Toerisme en Recreatie
Programma Binnenstad

3.1 Onderwijs en arbeidsmarkt

Terug naar navigatie - - 3.1 Onderwijs en arbeidsmarkt

Ontwikkelingen

Terug naar navigatie - 3.1 Onderwijs en arbeidsmarkt - Ontwikkelingen

421 - Onderwijshuisvesting 

Inhoudelijke ontwikkelingen

  • We werken met de uitvoering van het Integraal Huisvestingsplan (IHP) en de daarbij behorende ontwikkelagenda  aan goede en passende scholen.

Financiële ontwikkelingen

  • In 2026 staan investeringen voor Basisschool de Achtsprong en duurzaamheidsmaatregelen van meerdere scholen op de planning. De investeringen in de Achtsprong ( €3.667.150) en de duurzaamheidsmaatregelen (€1.000.000) worden gefinancierd vanuit de reserve Onderwijshuisvesting. De mutatie in de begroting 2026 betreft rentekosten op het voorbereidingskrediet en kapitaalslasten.

422 - Kinderopvang en lokaal onderwijsbeleid

Inhoudelijke ontwikkelingen

Elk kind kan naar een voorschoolse voorziening ter voorbereiding op de basisschool. Dit bevordert de algemene ontwikkeling en kansengelijkheid van kinderen. We creëren een doorgaande lijn en samenwerking tussen onderwijs en kinderopvang.

  • We versterken in 2026 de pedagogische samenleving door middel van een beleidsnotitie ‘het jonge kind’ met een visie op een doorgaande lijn tussen 0-6 jaar en we voeren de ontwikkelagenda uit.

We willen voortijdig schoolverlaten en jeugdwerkloosheid voorkomen.

  • Samen met de samenwerkingsverbanden passend onderwijs voor het primair onderwijs (PO) en het voortgezet onderwijs (VO) werken we verder aan schoolaanwezigheid. Dit vraagt naast de wettelijke taak ook om een meer preventieve inzet van onze leerplichtconsulenten.
  • We geven invulling aan het voorkomen van schooluitval en jeugdwerkloosheid in samenwerking met Gelrewerkt!, het onderwijs, preventiepartners, Team lichte jeugdhulp en het bedrijfsleven. 

600 - Participatie 

Inhoudelijke ontwikkelingen

Arbeidsmarkt

In 2026 zal de Nederlandse arbeidsmarkt wederom geconfronteerd worden met structurele krapte, veroorzaakt door demografische veranderingen zoals vergrijzing en afnemende bevolkingsgroei. Dit heeft verstrekkende gevolgen voor de bedrijven omdat de beschikbaarheid van arbeidskrachten (nog verder) afneemt, wat de groei en productie in gevaar kan brengen. Bedrijven zijn genoodzaakt om alternatieve oplossingen te vinden, zoals automatisering, het herstructureren van werkprocessen en het aantrekken van nieuwe doelgroepen. 

Tegelijkertijd blijft het een grote uitdaging voor veel mensen om (duurzaam) aan werk te komen. Een essentiële prioriteit is dan ook het faciliteren van de arbeidsmarkttoegang voor jongeren, statushouders, mensen met een arbeidsbeperking en andere groepen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Door hen te ondersteunen in hun ontwikkeling naar werk, kunnen we niet alleen bijdragen aan hun persoonlijke ontwikkeling, maar ook aan het invullen van de arbeidsbehoefte. Voor diegenen die extra ondersteuning nodig hebben, bieden wij passende begeleidings- en ontwikkelingsmogelijkheden.

In dit licht staan wij in 2026 voor belangrijke uitdagingen:

  •  Samen met het UWV, onderwijsinstellingen en maatschappelijke partners, de arbeidsmarkt en het onderwijs binnen de arbeidsmarktregio verder op elkaar af te stemmen. Het versterken van de samenwerking tussen deze partijen is essentieel om zowel de economische stabiliteit als de lokale maatschappelijke veerkracht als die van de arbeidsmarktregio te waarborgen.
  • In lijn met de landelijke trend stijgt het aantal inwoners dat een beroep doet op een vorm van gemeentelijke ondersteuning (begeleiding, loonkostensubsidie, jobcoaching) bij het verkrijgen en behouden van werk. Daarbij gaat het zowel om inwoners met een gemeentelijke inkomensondersteuning als om niet-uitkeringsgerechtigden (NUG-ers).
  • Ook het aantal jongeren in begeleiding bij GelreWerkt! groeit. Dat komt door een verschuiving van wettelijke regelingen van Rijk naar de gemeenten (afbouw Wet sociale werkvoorziening en Wajong, Inburgeringswet). Met name jongeren met een arbeidsbeperking zijn vaak blijvend aangewezen op begeleiding vanuit de gemeente.  Daarom besteden we in 2026 extra aandacht aan deze doelgroep. De jongerenaanpak van de consulenten werk en de consulenten van het Doorstroompunt nemen we onder de loep en in overleg met de jongeren komen we  tot een nieuwe aanpak. 

Wettelijke ontwikkelingen

Regionaal Werkcentrum (RWC)

In 2024 hebben de ministers van Sociale Zaken & Werkgelegenheid en van Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen een brief aan de Kamer gestuurd waarin de hervorming van de arbeidsmarkt wordt aangekondigd. De voorstellen worden vastgelegd in de Wet structuur uitvoeringsorganisatie werk en inkomen (SUWI-wet), met 1 januari 2026 als beoogde datum van inwerkingtreding. Kern is de vorming van een Regionaal Werkcentrum (RWC) als centraal loket waar inwoners en werkgevers terecht kunnen met al hun vragen rondom werk, ontwikkeling en loopbaangericht onderwijs. Het RWC heeft een GIDS functie. De GIDS is verantwoordelijk voor ontvangst, vraagverheldering, informatie, doorverwijzing en begeleiding.  Het jaar 2025 is een transitiejaar.

  • Gedurende het transitiejaar werken we in onze arbeidsmarktregio Veluwe Stedendriehoek met vier subregionale RWC’s, waaronder één in Zutphen (voor Brummen, Lochem en Zutphen). Het voorstel voor de definitieve inrichting (locaties) wordt naar verwachting medio 2025 aan de colleges en raden voorgelegd, zodat dit per 1 januari 2026 kan worden uitgevoerd.

Participatiewet in Balans

  • Het wetsvoorstel “Participatiewet in Balans” (verwachte inwerkingtreding 1 januari 2026) richt zich op een aantal belangrijke verbeterpunten binnen de uitvoering van de Participatiewet. Onder andere vermindering van de administratieve lasten, meer ondersteuningsmogelijkheden voor inwoners met een arbeidsbeperking om te gaan werken en meer mogelijkheden tot vrijlating van inkomsten.

Financiële ontwikkelingen

  • De rijksmiddelen voor de uitvoering van het RWC zijn nog onbekend. Daarnaast is ook nog onduidelijk in hoeverre deze ontwikkeling leidt tot een verdere stijging van het aantal inwoners met een ondersteuningsbehoefte (o.a. begeleidingsuren, loonkostensubsidie, scholing en jobcoaching). Als er geen extra geld komt moeten we dit vanuit het huidige budget financieren.
  • Ook zijn de consequenties van de vernieuwde Participatiewet nog niet te bepalen.  

640- GelreWerkt - Wsw - sociaal ontwikkelbedrijf

Inhoudelijke ontwikkelingen

Beschut Werken

  • Op 1 januari 2026 eindigt de overeenkomst met de huidige uitvoerder beschut werk voor de Wet sociale werkvoorziening (Wsw)  en Participatiewet zoals dat nu plaatsvindt binnen De Opmars. Omdat de overeenkomst niet meer verlengd kan worden, moeten nieuwe afspraken worden gemaakt. Vanaf 1 januari 2026 bouwen we aan de doorontwikkeling naar een Sociaal Ontwikkelbedrijf. Daarbij werken zorgaanbieders, werkgevers, onderwijsinstellingen, aanbieders van (leer-) werkprojecten en GelreWerkt! samen voor de inwoners van de gemeente Zutphen in hun ontwikkeling naar passend werk en/of dagbesteding. Ook verbreden we de doelgroep. Vanuit Participatie, Jeugd en Wmo werken we samen aan leer-en ontwikkelplekken, de doorstroom naar werk, dagbesteding en de inzet van benodigde zorg. 

Harmonisering van de werkgevers regelingen

  • Minder loketten (zie product 600, RWC) én eenduidigheid in regelgeving maakt het voor werkgevers gemakkelijker om inwoners met een afstand tot de arbeidsmarkt een dienstverband te bieden. Vandaar dat in de Arbeidsmarktregio Veluwe Stedendriehoek wordt gestart met het harmoniseren van de lokale regelgeving rondom de werkgeversinstrumenten loonkostensubsidie, proefplaatsing en jobcoaching. Dat betekent dat alle gemeenten in de regio dezelfde regels hanteren. De financiële consequenties zijn afhankelijk van de uitkomst van de harmonisering.  In 2025 maken we een plan, uitvoering in 2026.

Financiële gevolgen subprogramma 3.1 'Onderwijs en arbeidsmarkt'

Terug naar navigatie - 3.1 Onderwijs en arbeidsmarkt - Financiële gevolgen subprogramma 3.1 'Onderwijs en arbeidsmarkt'
Product Omschrijving Categorie Mutatie begroting 2026

421

Onderwijshuisvesting: bestemmen van de reserve. Betreffende: rentekosten voorbereidingskrediet de Achtsprong 

Bestemmen van de reserve €3.667.150

Rentekosten

 

budgetneutraal

€ 3.700

 

 

421

Onderwijshuisvesting: bestemmen van de reserve.  Betreffende: kapitaalslasten duurzaamheidsmaatregelen

Bestemmen van de reserve €1.000.000

kapitaalslasten

 

budgetneutraal

€40.000

 

3.2 Aantrekkelijk ondernemen

Terug naar navigatie - - 3.2 Aantrekkelijk ondernemen

Ontwikkelingen

Terug naar navigatie - 3.2 Aantrekkelijk ondernemen - Ontwikkelingen

Inhoudelijke ontwikkelingen
•    Eind 2025 worden de sociaal-economische visie en de Gebiedsvisie De Mars opgeleverd. Samen met verschillende partners nemen we in 2026 stappen om de gekozen richting te realiseren. Deze koers wordt ook toegepast in de afspraken met partners zoals Stichting Parkmanagement Zutphen, Stichting Zutphen Promotie en Stichting Binnenstadmanagement Zutphen.
•    We hebben meerjarige afspraken met de regio over het gebruik en de uitbreiding van werklocaties in Zutphen, zoals vastgelegd in het Regionaal Plan Werklocaties dat medio 2025 wordt vastgesteld. Deze afspraken vertalen we met de regio en binnen onze organisatie naar concrete stappen voor uitvoering.  Ook pakken we in 2026 de meerjarige afspraken uit de human capital agenda van Regio Stedendriehoek op die zorgvuldig afgestemd zijn op de ontwikkelingen in de arbeidsmarktregio.
•    We werken aan de uitvoering van de regiodeal 2025-2027. De Smart Energy Hub op bedrijventerrein De Mars gaat een volgende fase in, waarin concrete stappen gemaakt worden naar invoering. In de culturele sector wordt via de regiodeal de samenwerking tussen een aantal basisinstellingen in de regio versterkt.
•    De Provincie Gelderland steunt met subsidies en maatregelen de verduurzaming van werklocaties en het betrekken van bedrijven bij klimaat-, energie- en circulariteitsdoelen. Ook werken we nauw samen met de provincie en bedrijven in Zutphen. De Smart Energy Hub op De Mars is hierbij belangrijk. 

Financiële gevolgen subprogramma 3.2 'Aantrekkelijk ondernemen'

Terug naar navigatie - 3.2 Aantrekkelijk ondernemen - Financiële gevolgen subprogramma 3.2 'Aantrekkelijk ondernemen'

In dit subprogramma zijn geen financiële gevolgen.

3.3 Binnenstad en toerisme

Terug naar navigatie - - 3.3 Binnenstad en toerisme

Ontwikkelingen

Terug naar navigatie - 3.3 Binnenstad en toerisme - Ontwikkelingen

Programma Binnenstad

Inhoudelijke ontwikkelingen
•    In de afgelopen jaren werkten we samen aan de binnenstad, met zichtbaar resultaat.  De binnenstad ligt er verzorgd bij en er is weinig leegstand. Samen met inwoners, ondernemers, eigenaren en organisaties werken we ook in de komende jaren verder aan onze mooie binnenstad. Via Programma Binnenstad werken we stapsgewijs aan vergroening en het klimaatbestendig maken van het centrum.  
•    Een centrumgebied gaat naast winkelen en horeca, steeds meer over ontmoeten, wonen en verblijven. Dit betekent een grotere mix van functies (sociaal maatschappelijk, cultuur, diensten, werken, onderwijs en wonen) en meer aandacht voor de verblijfskwaliteit. Aandachtspunten zijn de kwaliteit van het horeca en winkelaanbod als geheel en de versterking van de identiteit van deelgebieden.
•    Om de binnenstad duurzaam aantrekkelijk en bereikbaar te houden, willen we het aantal auto's beperken. We willen veel minder geparkeerde auto's in ons historische centrum en een goede bereikbaarheid houden. 
•    We blijven samenwerken met Stichting Binnenstadmanagement Zutphen en Stichting Zutphen Promotie. We werken ieder vanuit onze eigen rol aan de aandachtspunten (zie ook hieronder bij product 562). 
•    We continueren onze inzet voor het project Wonen boven winkels.

 

562 – Toerisme en Recreatie

Inhoudelijke ontwikkelingen
•    De Stichting Zutphen Promotie (SZP) heeft ambitieuze plannen die niet alleen gericht zijn op directe economische voordelen, maar ook op het verbeteren van de aantrekkelijkheid van de binnenstad en het ondersteunen van de belangen van ondernemers op de lange termijn. 
•    In 2026 zullen we de extra activiteiten van SZP incidenteel subsidiëren via de Stichting Ondernemersfonds Binnenstad Zutphen (SOBZ).  Het gaat om het kwalitatief verbeteren van stadsaankleding en het organiseren van extra kwalitatief hoogstaande evenementen en feestelijkheden rond nationale feestdagen.
•    De gemeente Zutphen sluit vanaf 2026 weer volledig en structureel aan bij de samenwerking in de Achterhoek bij de Vrijetijdsagenda Achterhoek (VE). In onderzoek zien we dat de VE met bijbehorend uitvoeringsprogramma bijdraagt aan een aantrekkelijker stad voor zowel bewoners, bezoekers als ondernemers inclusief onze doelstellingen voor brede welvaart.
•    In 2026 werken we ook aan de implementatie van de Horecavisie.

Financiële ontwikkelingen 
•    Via de SOBZ geven we -onder voorwaarden- een financiële impuls aan de ambities van SZP.
•    We sluiten weer volledig aan bij de Vrijetijdsagenda Achterhoek.

Financiële gevolgen subprogramma 3.3 ‘Binnenstad en toerisme’

Terug naar navigatie - 3.3 Binnenstad en toerisme - Financiële gevolgen subprogramma 3.3 ‘Binnenstad en toerisme’
Product Omschrijving Categorie Mutatie begroting 2026
562 Verhogen budget St. Ondernemersfonds Binnenstad Zutphen nieuw beleid gewenst 150.000 (i)
562 Vrijetijdsagenda Achterhoek 2026 t/m 2028 (St Achterhoek Toerisme)    nieuw beleid gewenst 90.000 (s)

 

Programma 4 Zorgen en samenleven

Terug naar navigatie - - Programma 4 Zorgen en samenleven

Ambitie

Terug naar navigatie - Programma 4 Zorgen en samenleven - Ambitie

Een sterke inclusieve samenleving

We gaan uit van de kracht van onze inwoners en blijven inzetten op een sterke inclusieve
samenleving. De gemeente Zutphen is voor iedereen een veilige en gezonde plek om te wonen, te werken, te sporten en naar school te gaan. Niemand wordt gediscrimineerd op grond van afkomst, huidskleur, seksualiteit, gender, leeftijd, geloof of het hebben van een beperking.

Wij koesteren de dynamiek in de wijken, in de eigen netwerken van inwoners en andere partijen en in de gemeente als geheel. We versterken de sociale cohesie. Daarbij streven we naar kansengelijkheid en sociale samenhang in de wijken, waar mensen elkaar kennen, helpen en opzoeken. Preventie, het voorkomen dat problemen ontstaan of verergeren, is het uitgangspunt. Daar waar het inwoners in hun netwerk, in de buurt of daarbuiten zelf niet lukt, ondersteunen wij. Onze grondhouding is werken vanuit de inwoner, integraal en gebiedsgericht. Elke wijk heeft z’n eigen dna en die verschillen omarmen en versterken we. Dat vraagt verschillende investeringen en manieren van faciliteren vanuit de gemeente.

De gemeente Zutphen is een fijne gemeente voor kinderen en jongeren om op te groeien, met ruimte om te spelen en elkaar te ontmoeten, ouders die elkaar helpen, goed onderwijs, een breed aanbod aan sport en cultuur. We zetten preventieve activiteiten en lichte jeugdhulp in voor kinderen met risicofactoren. Gespecialiseerde jeugdhulp zetten we in als het écht nodig is.

Hulp aan inwoners willen we zoveel mogelijk lokaal en dichtbij huis kunnen aanbieden. Een sterke sociale basis is daarvoor cruciaal. We gaan eenzaamheid tegen, bij ouderen, maar ook bij jongeren en/of mantelzorgers. We werken preventief aan het bevorderen van de gezondheid van onze inwoners. Daar draagt ook ons sportbeleid aan bij. De toenemende vergrijzing heeft onze aandacht. We spelen daarop in door ‘zo lang mogelijk thuis wonen’ mogelijk te maken met een aanbod aan dagbesteding, laagdrempelige ontmoetingsplekken, en goede huishoudelijke zorg.

We hebben aandacht voor een duurzaam en betaalbaar zorglandschap. Daarbij streven we naar meerjarig strategisch partnerschap met (zorg)aanbieders om te komen tot efficiëntie en innovatie in het aanbod vanuit de vraag van de inwoner.

Bestaanszekerheid vergroten 

Het aantal huishoudens dat niet meer structureel kan rondkomen neemt toe in de gemeente Zutphen. De bestaanszekerheid van onze inwoners staat steeds meer onder druk. Als gemeente hebben we, in samenwerking met inwoners en maatschappelijke organisaties, een wettelijke en collectieve verantwoordelijkheid voor inwoners die ondersteuning nodig hebben om op de arbeidsmarkt en in de maatschappij te kunnen participeren.

De inwoner vormt het vertrekpunt bij beleid en uitvoering in het sociaal domein, samen met de begrippen vertrouwen, gelijkwaardigheid en bestaanszekerheid. Vertrouwen van de overheid in de inwoners én inwoners die vertrouwen hebben in de overheid. De oplossingen en ideeën van de inwoner zijn voor ons leidend, niet de afzonderlijke wet- en regelgeving en systemen. Dit vraagt van ons als gemeente dat we dingen anders durven doen en (meer) integraal werken.

Verbinden veiligheid, leefbaarheid en zorg 

De gemeente Zutphen streeft ernaar om voor al haar inwoners en bezoekers een veilige gemeente te zijn. We verkennen continu waar we de veiligheid en leefbaarheid kunnen verbeteren. Dit doen we samen met onze inwoners. We werken daarbij nauw samen met politie en justitie, omliggende gemeenten, organisaties, (horeca-)ondernemers en particulieren.

Subprogramma's

Terug naar navigatie - Programma 4 Zorgen en samenleven - Subprogramma's
Subprogramma’s
Producten
4.1.
Jeugd en Jongeren
630 - Jeugdzorg in natura
632 - Jeugd algemeen
633 - Jeugd PGB
634 - Jeugd preventie
4.2.
Hulp en Welzijn
621 - Wmo begeleiding
622 - Wmo huishoudelijke zorg
623 - Wmo individuele middelen
624 - Sociale basis en volksgezondheid
625 - Wmo vervoer
4.3.
Vergroten financiële zelfredzaamheid
605 - Minimabeleid
608 - Schuldhulpverlening
610 - Inkomensvoorziening
670 - Inburgering
4.4.
Sport, bewegen en verenigingen
530 - Sport
4.5.
Veiligheid
120 - Brandweer
140 - Openbare orde en veiligheid

4.1 Jeugd en jongeren

Terug naar navigatie - - 4.1 Jeugd en jongeren

Ontwikkelingen

Terug naar navigatie - 4.1 Jeugd en jongeren - Ontwikkelingen

630 - Jeugdzorg in natura, 632 - Algemeen en 633 - PGB

Inhoudelijke ontwikkelingen

Het meerjarig jeugdbeleid met een projectmatige aanpak gericht op preventie werpt zijn vruchten af. Inwoners weten het Team lichte jeugdhulp goed te vinden en krijgen laagdrempelige hulp in een vroegtijdig stadium.  De samenwerking met zorgaanbieders willen we ook voor de lange termijn borgen omdat het zorgt voor meer efficiëntie en innovatie in het zorgaanbod, vanuit de vraag van de inwoner. Ook is het project Jeugdhulp in de school structureel verankerd in alle basisscholen. Daarbij werken jeugdconsulenten nauw samen met scholen en zorgpartijen. We hebben meer grip en regie op de zorgtrajecten van kwetsbare kinderen en jongeren door de inzet van jeugdregisseurs in de toegang. We zetten zo veel mogelijk in op (intensieve) ambulante begeleiding in plaats van verblijf. Deze lijn zetten we voort in 2026. We gaan voor goede specialistische hulp en willen minder kinderen met geïndiceerde jeugdhulp.

De beoogde resultaten in 2026 zijn:

  • We stellen het herijkte Beleidsplan Jeugd Zutphen vast en voeren periodiek een cliëntervaringsonderzoek (CEO) uit.
  • We sluiten aan bij de landelijke Hervormingsagenda Jeugd met de uitvoering door een lokaal team (Team lichte jeugdhulp Zutphen), het realiseren van collectieve laagdrempelige voorzieningen en trainingen, doorontwikkeling op regie en deskundigheid van het gemeentelijk toegangsteam en een methodische aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling.
  • De verplichte regionale samenwerking op jeugdhulp wordt vorm gegeven in een gemeenschappelijke regeling (GR) en in verschillende dienstverleningsovereenkomsten (DVO’s). We gaan deze in de loop van 2026 implementeren, uitvoeren en monitoren.
  • De nieuwe inkoop van specialistische jeugdhulp Regio Midden IJssel Oost Veluwe gaat per 1 januari 2026 van start. We werken onderdelen van de regionale ontwikkelagenda nader uit. 

634 - Preventie 

Inhoudelijke ontwikkelingen

We versterken het pedagogisch klimaat met ouders, op scholen en in de gemeenschap, met als motto: 'de jeugd is van ons allemaal’. Met een preventieve aanpak willen we problemen voorkomen.

De beoogde resultaten zijn:

  • Het preventieplan Jeugd is in 2025 geactualiseerd. We werken in 2026 aan de uitvoeringsagenda.
  • Team lichte jeugdhulp bouwen we gefaseerd uit en we borgen het meerjarig partnerschap.
  • Het projectplan Jongerenwerk is vastgesteld. We realiseren samenwerking, activiteiten en ontmoetingsplekken in de gemeente. Ook voeren we de doelen van preventie met gezag uit om jeugdcriminaliteit te voorkomen.
  • We werken op projectmatige wijze aan het kansrijk opgroeien van kinderen in armoede. Daarvoor sluiten we aan bij de lokale aanpak bestaanszekerheid (zie ook product 605).
  • Het project kinderen in een echtscheidingssituatie wordt opgenomen in onze reguliere werkwijze en uitgebouwd.
  • Kansrijke start, eerste 1000 dagen, is geïntegreerd in onze reguliere werkwijze. We hebben een brede coalitie met een gedeeld eigenaarschap.
  • De Zutphense aanpak geletterdheid (ZAG) wordt geïmplementeerd. We stellen bijvoorbeeld een poortwachter dyslexie aan en maken daarover afspraken met scholen.
  • We werken aan een overzichtelijke website Jeugd waar onze projecten en pilots in één oogopslag in te zien zijn. We willen hiermee de communicatie verbeteren. Doel is dat inwoners en professionals het aanbod kennen en goed weten te vinden.

Financiële ontwikkelingen

  • Kinderopvang met Sociaal Medische Indicatie (SMI) is een wettelijke taak. Er maken meer mensen gebruik van dan waarvoor is begroot. We komen hierdoor €63.500 tekort (zie jaarrekening 2024). Tegelijkertijd houden we op het budget voor jeugdwetvervoer €101.735 over. Het voorstel is daarom om €63.500 over te hevelen van het product jeugdwetvervoer naar het product kinderopvang met SMI. Het resterende voordeel van €38.235 op jeugdwetvervoer gaat naar de algemene middelen.

Financiële gevolgen subprogramma 4.1 'Jeugd en jongeren'

Terug naar navigatie - 4.1 Jeugd en jongeren - Financiële gevolgen subprogramma 4.1 'Jeugd en jongeren'
Product Omschrijving Categorie Mutatie Begroting 2026

Budget neutrale ruiling tussen open einde regelingen SMI en Jeugdwetvervoer leidt tot een structureel voordeel van €38.235. In hoofdstuk 5 is dit als besparing opgenomen

 
630

Jeugdwetvervoer

besparing

-€101.735 (s)

422

Kinderopvang sociaal medische indicatie (SMI)

wettelijk

€63.500 (s)

 

4.2 Hulp en Welzijn

Terug naar navigatie - - 4.2 Hulp en Welzijn

Ontwikkelingen

Terug naar navigatie - 4.2 Hulp en Welzijn - Ontwikkelingen

621 - Wmo Begeleiding, 622 - Wmo Huishoudelijke Zorg en 623 - Wmo individuele hulpmiddelen

Inhoudelijke ontwikkelingen

Tot en met 2030 stijgt het aandeel 65-plussers binnen de gemeente Zutphen naar verwachting met 14,3% (bron: Zutphen in cijfers). Dit leidt tot een toenemende vraag naar ondersteuning van onze inwoners. Tot en met 2026 wordt een cliëntentoename verwacht van 4% (bron: Wmo voorspelmodel).

We spelen in op deze ontwikkeling door het onderstaande.

  • We bieden vormen van ondersteuning aan die inwoners helpen om zo lang mogelijk thuis te kunnen blijven wonen zoals laagdrempelige ontmoetingsplekken in de wijk, passende dagbesteding, goede huishoudelijke hulp en woonvoorzieningen en hulpmiddelen op maat.
  • De prestatie-indicatoren waarmee we grip en sturing hebben en houden op uitgaven en kwaliteit van de geleverde zorg scherpen we aan.
  • Binnen de ontwikkelagenda huishoudelijke zorg werken we samen met de drie gecontracteerde zorgaanbieders aan het voorkomen van wachtlijsten. De overeenkomst huishoudelijke zorg is verlengd tot 1 september 2027. In het najaar van 2026 wordt de uitvoering van de overeenkomst opnieuw geëvalueerd ten behoeve van de besluitvorming over een eventuele tweede verlenging tot 1 september 2029.
  • We ontwikkelen mogelijkheden voor deelgebruik van hulpmiddelen, samen met de leveranciers.
  • Vanuit het plan van Aanpak GALA en de werkagenda IZA zetten we in op preventie en betere samenwerking in de zorg.
  • Vanaf 1 januari 2026 gaat de nieuwe regionale raamovereenkomst voor begeleiding, dagbesteding en respijtzorg in. Deze overeenkomst biedt meer flexibiliteit voor strategisch partnerschap en lokale voorzieningen (gekanteld maatwerk).
  • We streven naar innovatie door het realiseren van tussenvoorzieningen die het verschil tussen beschermd wonen en ambulante zorg thuis overbruggen. De behoefte van de inwoner is daarbij het uitgangspunt.

Wettelijke ontwikkelingen

  • Het Wetsvoorstel voor de invoering van het woonplaatsbeginsel voor beschermd wonen is uitgesteld tot 1 januari 2026. We verwachten dat dit nog later wordt.
  • Ook de invoeringsdatum van de inkomensafhankelijke eigen bijdrage Wmo schuift op naar 1 januari 2027.

Financiële ontwikkelingen

  • De begroting voor begeleiding, respijtzorg en persoonlijke ontwikkeling, huishoudelijke zorg en individuele hulpmiddelen in de Wmo voor 2026 is opgesteld op basis van de jaarrekening van 2024. We hebben rekening gehouden met de tarievenindexatie vanaf 2025, de verwachte indexering voor 2026 op basis van de OVA (overheidsbijdrage aan de arbeidskostenontwikkeling) en de verwachte groei van cliënten (vergrijzing) in de komende twee jaar. Dit resulteert in hogere kosten voor begeleiding, dagbesteding en respijtzorg, en lagere kosten voor huishoudelijke zorg en individuele hulpmiddelen in vergelijking met de begroting voor 2025.

 

624 - Sociale basis en volksgezondheid en 625 - Wmo vervoer

Inhoudelijke ontwikkelingen

  • Het beleidsplan Wmo/Welzijn stellen we in 2025 vast. Dit is voor 2026 en verder leidend voor de uitvoering.
  • We maken nieuwe meerjarige samenwerkingsafspraken met stichting Perspectief Zutphen, stichting Lokaal en stichting Cornerstone.
  • We versterken de buurthuizen Waterkracht en Geweldig! van stichting Lokaal en buurthuis Lighthouse van stichting Cornerstone en vragen hiervoor structureel extra financiële middelen aan. Hiermee kunnen de stichtingen het beheer van de buurthuizen en de activiteiten op een duurzame wijze voortzetten. Het versterken van deze buurthuizen sluit aan bij onze ambitie voor Sterke wijken (zie programma 1). 
  • We zetten een gecombineerd mantelzorg- en vrijwilligerscentrum op, uitgevoerd door Perspectief Zutphen en Mede in Zutphen. 
  • Samen met onze partners voeren we ook in 2026 het integraal plan van aanpak GALA uit. Voor de onderdelen sport en bewegen, terugdringen gezondheidsachterstanden, kansrijke start, valpreventie, wijkaanpak sociale basis, mantelzorg en welzijn op recept, gaan we voluit verder met de uitvoering. Ook de JOGG-aanpak (Gezonde Jeugd, Gezonde Toekomst) zetten we voort.
  • Samen met lokale en regionale partners werken we aan de doelen gesteld in het IZA Regioplan Apeldoorn/Zutphen. Vanwege de groeiende vraag naar zorg door vergrijzing en de druk op de arbeidsmarkt in de zorgsector willen we preventie versterken en verbreden, ook met maatregelen in het ruimtelijke domein. Meedoen, ontmoeten en bewegen zijn hierbij belangrijke elementen. Ook willen we de samenwerking tussen het sociaal domein en de zorgketen versterken, vooral in de wijk en op het gebied van mentale gezondheid.
  • In 2026 gaan we een nieuwe lokale nota gezondheidsbeleid opstellen. Daarin nemen we de speerpunten uit de landelijke nota gezondheidsbeleid mee.  
  • Samen met onze partners passen we het lokale ondersteuningsaanbod voor inwoners met dementie aan op de inzichten uit het onderzoek naar zinvolle daginvulling bij dementie. Ook faciliteren we inloopvoorzieningen bij dementie in hun ontwikkeling naar een duurzame en laagdrempelige inrichting.
  • We evalueren en herijken de Zutphense Aanpak van Eenzaamheid 2021-2025.
  • Samen met de stichting Vrienden van de kinderboerderij bereiden we in 2025 een aantal toekomstscenario’s voor om de exploitatie van kinderboerderij de Schouw te borgen. In 2026 voeren we het gekozen scenario uit.

Wettelijke ontwikkelingen

  • De behandeling van het wetsvoorstel voor de Wams is uitgesteld. Het is onduidelijk wanneer de wet in werking zal treden. Afhankelijk van eventuele voortgang van de behandeling van het wetsvoorstel, zetten we de benodigde stappen in het kader van implementatie.
  • De VNG vertegenwoordigt de gemeenten in de onderhandelingen voor een Aanvullend Zorg- en Welzijnsakkoord (AZWA), de opvolger van het Integraal Zorgakkoord (IZA). De verwachting is dat de VNG het AZWA medio 2025 ter besluitvorming voorlegt aan de leden. De inzet is dat het AZWA leidt tot een meer gelijkwaardige positie van gemeenten en betere facilitering van gemeenten bij de door het IZA gestarte transformatie van het zorglandschap.
  • Het wetsvoorstel Versterking Regie op Volkshuisvesting wordt naar verwachting in 2025 vastgesteld. We anticiperen hierop door in 2025 een lokaal Volkshuisvestingsprogramma op te stellen en regionale afspraken te maken over de verdeling van aandachtsgroepen en realiseren van passende huisvesting. Vanaf 2026 worden de gemaakte afspraken uitgevoerd.

Financiële ontwikkelingen

  • De inkomsten eigen bijdrage Wmo gaan omhoog door de cliëntengroei en de indexering van het maandbedrag per 1 januari 2025.
  • Voor het versterken van de buurthuizen Waterkracht en Geweldig! van stichting Lokaal en buurthuis Lighthouse van stichting Cornerstone zijn structureel extra financiële middelen nodig.
  • Voor een aantal onderdelen uit het GALA vervallen de SPUK-middelen in 2026. Dat zijn mentale gezondheid, aanpak overgewicht en obesitas, leefomgeving, opgroeien in een kansrijke omgeving en één tegen eenzaamheid. Voor deze onderdelen werken we aan een zo goed mogelijke borging binnen de reguliere middelen. Dit zal echter ook betekenen dat, als er geen vervolgmiddelen vanuit het Rijk komen, de inzet op een aantal onderdelen moet worden teruggeschaald.
  • We verwachten verschuivingen in de bekostiging van een aantal wettelijke taken die de GGD uitvoert voor de gemeente. Het gaat om een wijziging in het rijksvaccinatieprogramma, seksuele gezondheid en de schouwartsen. Naar verwachting is deze wijziging budgetneutraal. 
  • De kosten van de Dierenbescherming voor uitvoering van de meldkamer, vervoer en opvang in het Dierenasiel de Kuipershoek, zijn meer gestegen dan de gemeentelijke vergoeding voor deze wettelijke taak. 
  • Door de lopende onderhandelingen voor een Aanvullend Zorg- en Welzijnsakkoord is het onzeker of en welke financiële middelen gemeenten in 2026 ontvangen voor het werken aan de doelen uit het IZA Regioplan. Als er geen of minder vervolgmiddelen vanuit het Rijk komen, moet de inzet worden afgeschaald.
  • De kosten van de kinderboerderij stijgen door uitbreiding van het personeel, onderhoud, een kwaliteitsinvestering om de hokken diervriendelijker te maken en het terugvallen in eigendom naar de gemeente van de gebouwen van de stichting. Naar verwachting moet in totaal jaarlijks minimaal € 200.000 in de begroting worden opgenomen voor de kinderboerderij.
  • Voor vraagafhankelijk vervoer baseren we de verwachte kosten op de begroting van PlusOV. We verwachten hierop vanaf 2026 een voordeel van € 60.000.

Financiële gevolgen subprogramma 4.2 'Hulp en Welzijn'

Terug naar navigatie - 4.2 Hulp en Welzijn - Financiële gevolgen subprogramma 4.2 'Hulp en Welzijn'
Product Omschrijving Categorie Mutatie Begroting 2026

621

Begeleiding, respijtzorg & persoonlijke verzorging 

Budgetaanpassing/indexatie op basis van kostprijsonderzoek

€ 1.115.000 (s)

622

Huishoudelijke zorg

Besparing

-€ 140.000 (s)

623

Wmo individuele hulpmiddelen

Besparingen

-€ 184.474 (s)

624

Inkomsten Eigen Bijdrage Wmo

Besparingen

-€ 14.000  (s)

624

Structurele subsidie Cornerstone

Wenselijk nieuw beleid

€ 60.000 (s)

624

Structurele subsidie Stichting Lokaal

Wenselijk nieuw beleid

€ 345.000 (s)

624

Kosten Dierenasiel

Budgetaanpassing/indexatie

€ 8.000 (s)

624

Kinderboerderij de Schouw

Wenselijk nieuw beleid

€ 200.000 (s)

625

Vraagafhankelijk vervoer

 

Besparing

-€ 60.000 (s)

 

4.3 Vergroten financiële zelfredzaamheid

Terug naar navigatie - - 4.3 Vergroten financiële zelfredzaamheid

Ontwikkelingen

Terug naar navigatie - 4.3 Vergroten financiële zelfredzaamheid - Ontwikkelingen

605 - Minimabeleid en 608 - Schuldhulpverlening 

Inhoudelijke ontwikkelingen

Bestaanszekerheid

  •  Een (té) grote groep mensen in onze gemeente leeft in bestaansonzekerheid, wat leidt tot extreme stress en beperkte mogelijkheden om normaal te functioneren. Om volwaardig aan de samenleving mee te kunnen doen, hebben mensen een stabiel inkomen, ondersteuning bij geldzorgen, een woning, toegang tot onderwijs en zorg, en een financiële buffer nodig voor onverwachte uitgaven. Het Rijk onderschrijft het belang van vermindering van bestaansonzekerheid, door hervorming van de sociale zekerheid, toeslagen en inkomstenbelasting. De gemeente heeft daarbij de verantwoordelijkheid, samen met inwoners en maatschappelijke organisaties, om mensen hierin te ondersteunen.  Met de lokale aanpak bestaanszekerheid - die halverwege 2025 gereed is - streven we ernaar dat over 20 jaar niemand in onze gemeente meer in bestaansonzekerheid leeft. We werken met een lange termijn agenda en korte termijn acties om dit doel te bereiken. Met deze acties gaan we in 2026 volop aan de slag.
  • ‘Inwoner in beeld’, helpt al om steeds meer mensen te bereiken. Hierdoor worden de budgetten voor bijvoorbeeld bijzondere bijstand en meedoen inmiddels meer dan volledig benut. Met de lokale aanpak bestaanszekerheid verwachten we dat het gebruik nog verder toeneemt, door een groter bereik en maatwerk. Dit leidt mogelijk tot overschrijding van budgetten.

Wettelijke ontwikkelingen

Schuldhulp

  •  Het kabinet, de vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), de branchevereniging voor financiële hulpverleners NVVK en de vereniging van directeuren in het sociaal domein Divosa hebben gezamenlijk het plan ‘Basisdienstverlening Schuldhulpverlening ’ getekend (2024). Deze basisdienstverlening leidt tot een toegankelijker hulpaanbod en zorgt ervoor dat alle gemeenten dezelfde basiselementen hanteren. De basisdienstverlening omvat onder andere een laagdrempelige toegang tot schuldhulp en een actieve nazorg om herhaling van schulden te voorkomen, en voor ons ook een aanpak voor jongeren. Dit nemen we mee in de aanpak bestaanszekerheid in 2025, die in we in 2026 gaan implementeren.

Financiële ontwikkelingen

  • Met de vaststelling  van de actie agenda voor bestaanszekerheid, kunnen we de volledige gevolgen en benodigde middelen en inzet in beeld brengen. Er zijn (vooralsnog) geen extra middelen beschikbaar gesteld. De keuzes en financiële gevolgen moeten op basis hiervan nog gemaakt worden.

 

610 - Inkomensvoorziening

Inhoudelijke ontwikkelingen

Inwoner in beeld

  • Inwoner in beeld wordt in 2026 als project afgerond en ingebed in de lokale aanpak bestaanszekerheid.

Wettelijke ontwikkelingen

Participatiewet in balans

  • De verwachting is dat de wet op 1 januari 2026 van kracht zal worden. Zie ook programma 3 (product 600 Participatie). De nieuwe wet beïnvloedt alle aspecten van de uitvoering van de Participatiewet, van intake en terugvordering tot re-integratie. Met Inwoner in beeld maken we hier al stappen in; de volledige impact van de wijzigingen vraagt echter om een nog verdere omslag in de uitvoering. Hier bereiden we ons op voor.

 

670 - Inburgering

Inhoudelijke ontwikkelingen

De val van het Kabinet-Schoof zorgt voor verdere vertraging in besluitvorming over het al dan niet intrekken van de Spreidingswet en het huisvesten van statushouders. Dit heeft effect op de doorstroom, de opvangketen en vooral op de bestaanszekerheid, het welzijn en de integratie van de inburgeraars zelf.
Er is al enige jaren sprake van een opvangcrisis. Het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) heeft moeite om vluchtelingen op een goede wijze op te vangen. We willen hiervoor onze verantwoordelijkheid nemen en naar vermogen bijdragen aan de opvang in de vorm van een Dienstencentrum waar het asielproces gefaciliteerd wordt gecombineerd met het opvangen van 250 asielzoekers met een gemiddeld verblijf van 3 tot maximaal 6 weken.

Wettelijke ontwikkelingen

Het is momenteel niet duidelijk hoe de gemeentelijke taak voor opvang van Oekraïense ontheemden er in 2026 uit zal zien. Dit heeft uiteraard te maken met de situatie in Oekraïne, die van invloed is op de terugkeerbereidheid van ontheemden en/of de extra toestroom van ontheemden naar Nederland. De Europese Richtlijn tijdelijke bescherming (RTB) geldt tot 4 maart 2026 en verlenging is niet zeker.  Maar ook na deze datum zal er een noodzaak zijn om opvang te bieden aan (een deel van) de ontheemden die nu in de gemeentelijke opvang verblijven. De opvang van Oekraïense ontheemden is tot op heden budgetneutraal.

Financiële gevolgen subprogramma 4.3 'Vergroten financiële zelfstandigheid'

Terug naar navigatie - 4.3 Vergroten financiële zelfredzaamheid - Financiële gevolgen subprogramma 4.3 'Vergroten financiële zelfstandigheid'

Er zijn geen financiële gevolgen in dit subprogramma. 

4.4 Sport

Terug naar navigatie - - 4.4 Sport

Ontwikkelingen

Terug naar navigatie - 4.4 Sport - Ontwikkelingen

530 – Sport

Inhoudelijke ontwikkelingen

  • In 2025 stellen we de nieuwe visie op sport en bewegen vast. In 2026 werken we aan de uitvoering van de visie.
  • In 2026 gaan we verder met het professionaliseren van het bestuur, beleid en de uitvoering van het sport- en accommodatie bedrijf Actief Zutphen. De afspraken met Actief Zutphen worden vastgelegd in de dienstverleningsovereenkomsten.

Financiële ontwikkelingen

  • De gemeente bezit sportvelden die gebruikt worden door buitensportverenigingen. De gemeente blijft verantwoordelijk voor het grote onderhoud en de renovaties van deze velden. Dit gebeurt volgens een meerjarig investeringsplan (MJIP). Elk jaar wordt bekeken welke velden moeten worden gerenoveerd, gebaseerd op noodzaak en beleid. De kosten hiervan worden betaald uit het reservefonds voor sport.
  • De salariskosten van Actief Zutphen stijgen structureel als gevolg van een nieuwe cao, met € 65.275 in 2026 ten opzichte van 2025. Daarnaast is er voor de inventaris van de gymzalen structureel € 50.000 per jaar extra nodig.

Financiële gevolgen subprogramma 4.4 'Sport'

Terug naar navigatie - 4.4 Sport - Financiële gevolgen subprogramma 4.4 'Sport'
Product Omschrijving Categorie Mutatie Begroting 2026

530

Begrotingswijziging loonkosten Actief Zutphen 

Budgetaanpassing door loonkostenstijging

€ 65.000 (s)

530

Inventaris Gymzalen

Budgetaanpassing

€ 50.000 (s)

 

4.5 Veiligheid

Terug naar navigatie - - 4.5 Veiligheid

Ontwikkelingen

Terug naar navigatie - 4.5 Veiligheid - Ontwikkelingen

120 - Brandweer

Inhoudelijke ontwikkelingen

De veiligheidsregio Noord- en Oost Gelderland (VNOG) staat voor diverse financiële en operationele uitdagingen en ontwikkelingen. Aandachtspunten zijn:

  • Financiële druk door bezuinigingen. Ondanks het belang van veiligheid heeft het kabinet aangekondigd de budgetten voor crisisbeheersing en brandweerzorg met 10% te verlagen. Dit roept zorgen op over de uitvoering van essentiële taken door de veiligheidsregio's.
  • Versterking van crisisbeheersing. Veiligheidsregio’s krijgen steeds vaker te maken met langdurige en complexe crises, zoals pandemieën en extreme weersomstandigheden. Om beter voorbereid te zijn, moeten ze actiever werken aan klimaatveiligheid en nauwer samenwerken met organisaties zoals waterschappen. Zo kunnen ze de gevolgen van klimaatverandering beter aanpakken.
  • Het thema weerbare en veerkrachtige samenleving is urgent en we willen een pilot voor weerbaarheidscentra starten.  Wij spelen een cruciale rol in het versterken van sociale netwerken, informeren van inwoners en afspraken maken met lokale partijen.

In het Regionaal Beleidsplan en het Regionaal Risicoprofiel VNOG voor de jaren 2025-2028 staan de veiligheidsrisico’s en de gezamenlijke aanpak voor de komende vier jaar beschreven.

Wettelijke ontwikkelingen

  • Er zijn geen wettelijke ontwikkelingen. Wij nemen via een gemeenschappelijke regeling deel aan VNOG en werken samen op het gebied van brandweerzorg, crisisbeheersing en rampenbestrijding.

Financiële ontwikkelingen 

  • De gemeentelijke bijdrage aan de GR VNOG stijgt vanaf 2026 als gevolg van de loon- en prijsindex en door enkele autonome ontwikkelingen. Dit vraagt in 2026 om een incidentele extra bijdrage van € 123.000 en betreft een onontkoombare budgettaire aanpassing.

140 - Openbare Orde en Veiligheid

Inhoudelijke ontwikkelingen

  • We werken aan de uitvoering van het Integraal Veiligheidsplan 2024-2028, waarbij de focus ligt op de thema’s ondermijnende criminaliteit, zorg en veiligheid en digitale veiligheid.
  • Ondermijnende criminaliteit bestrijden we effectief met verschillende partners om de veiligheid en leefbaarheid in de wijk te verbeteren. Er zullen zes integrale controles plaatsvinden in plaats van negen. 
  • De procesregisseurs worden ingezet om vastgelopen of escalerende casussen met veiligheidsrisico’s op te lossen. Er loopt een ontwikkeltraject waarin procesregie efficiënter ingezet wordt en minder casusregie voert.
  • We vinden de aanpak van woonoverlast een zeer belangrijk thema omdat dit versie onderwerpen raakt zoals ondermijning.
  • We werken nauw samen met partners binnen een sterk netwerk. Door een gerichte aanpak per doelgroep en een verbeterde maatwerkaanpak, zoals de top 10-benadering bij extreme woonoverlast, vergroten we de effectiviteit.
  • Met het programma Preventie met Gezag en de daarbij behorende acties bestrijden we jeugdcriminaliteit. We grijpen vroeg in, werken samen, stellen duidelijke grenzen en betrekken ouders en de omgeving om jongeren op het rechte pad te houden.
  • We informeren inwoners over digitale risico’s en helpen hen zich te beschermen tegen online dreigingen via bewustwordingscampagnes. Hierbij maken we gebruik van zowel regionale als landelijke initiatieven.
  • We gaan aan de slag met de doorontwikkeling van het team Toezicht en Handhaving. Dit team werkt volgens het Handhavingsuitvoeringsprogramma (HUP).
  • Binnen de beperkte middelen werken we verder aan de professionalisering van Toezicht en Handhaving en Procesregie. We gaan flexibel om met de middelen die we hebben om de kwaliteit en kwantiteit van team Veiligheid te verbeteren. 
  • In overleg met instellingen zoals GGNet en Tactus en ook politie en Openbaar Ministerie onderzoeken we of we door middel van een mandaatcommissie vastgelopen casuïstiek door systeemproblematiek gezamenlijk op kunnen lossen. 

Financiële gevolgen subprogramma 4.5 'Veiligheid'

Terug naar navigatie - 4.5 Veiligheid - Financiële gevolgen subprogramma 4.5 'Veiligheid'
Product Omschrijving Categorie Mutatie Begroting 2026

120

Hogere kosten GR VNOG

Budgetaanpassing

€ 123.000 (i)

 

Programma 5 Algemene dekkingsmiddelen en Bedrijfsvoering

Terug naar navigatie - - Programma 5 Algemene dekkingsmiddelen en Bedrijfsvoering

Paragraaf bedrijfsvoering

Terug naar navigatie - - Paragraaf bedrijfsvoering

Inleiding

Terug naar navigatie - Paragraaf bedrijfsvoering - Inleiding

De paragraaf bedrijfsvoering geeft inzicht in de stand van zaken en de beleidsvoornemens rond de gemeentelijke bedrijfsvoering. Met bedrijfsvoering worden de bedrijfsprocessen bedoeld die nodig zijn om de doelstellingen in de programma’s te realiseren.  De (bestuurlijke) ambities zijn en blijven hoog en het ontwikkelen van een organisatie terwijl de ‘winkel open is’ vraagt flexibiliteit van een ieder die werkzaam is bij of voor de gemeente Zutphen.

Organisatieontwikkelingen

Terug naar navigatie - Paragraaf bedrijfsvoering - Organisatieontwikkelingen

Organisatieontwikkeling

  • Het Koersdocument beschrijft hoe we als gemeente Zutphen willen doorgroeien naar een wendbare, betrouwbare en toekomstgerichte organisatie. In het Programma Doorontwikkeling zijn acht projecten opgenomen die bijdragen aan deze ambitie. Denk hierbij aan het verbeteren van onze dienstverlening, het realiseren van de huisvestingsopgave en het versterken van de onderlinge samenwerking. Deze projecten vormen samen de ontwikkelagenda en sluiten aan op wat leeft binnen de organisatie. Ze zijn niet in beton gegoten, maar bewegen mee met de behoeften die zich in de loop van de tijd ontwikkelen.
  • Een belangrijk fundament onder deze koers zijn de kernwaarden ondernemend, betrokken en vertrouwen. Deze waarden vormen het kompas voor ons dagelijks handelen. Ze geven richting aan hoe we samenwerken, omgaan met inwoners, en hoe we ons als organisatie blijven ontwikkelen. Binnen teams gaan we actief het gesprek aan over wat deze kernwaarden betekenen voor ons werk.
  • Daarnaast wordt uitvoering gegeven aan het Management Development (MD) Programma. Dit programma is gericht op het bevorderen van onderling leren en het versterken van de samenwerking tussen managers. Het doel is om de competenties van het management als geheel en van individuele leidinggevenden te vergroten. Ook draagt het bij aan het aantrekken en behouden van talent. Hiermee versterken we niet alleen het leiderschap, maar ook de organisatie als geheel.

Door te investeren in zowel structuur als cultuur, in zowel projecten als persoonlijk leiderschap, bouwen we stap voor stap aan een professionele organisatie die met vertrouwen werkt aan de toekomst van Zutphen.

 

Financiële ontwikkelingen

  • Om uitvoering te geven aan het coalitieakkoord, enkele knelpunten in de organisatie op te lossen en om uitvoering te geven aan de aangenomen moties en amendementen bij de voorjaarsnota 2024, heeft uw raad €1 miljoen incidenteel beschikbaar gesteld voor 2025. Met het amendement loonsom (2024-A0019) heeft uw raad het college daarnaast opgeroepen om met een vaste loonsom te werken. In de uitgangspunten notitie voor de begroting 2026, welke informerend aan uw raad is toegestuurd, geven wij aan dat komend jaar een herijking van de begroting plaats zal vinden en dat ondertussen een nieuw functiebeschrijvingsmethodiek, HR21, zal worden geïmplementeerd. Om de uitkomst van beiden goed te kunnen verwerken in een voorstel voor het werken met een vaste loonsom, wordt uw raad voorgesteld de incidentele middelen voor 2025 te verhogen met de indexatie en met een jaar te verlengen voor 2026.
  • Conform het begrotingsadvies van de VNG mogen wij structurele baten vanuit het BTW compensatiefonds opnemen. Wij schatten dit bedrag rondom de €800.000 per jaar. 

 

Product Omschrijving Categorie Mutatie Begroting 2026
960 Amendement Loonsom Nieuw beleid incidenteel € 1.055.000 (i)
922 BTW compensatiefonds Besparing -€800.000 (s)

 

 

Bedrijfsvoering op orde

Terug naar navigatie - Paragraaf bedrijfsvoering - Bedrijfsvoering op orde

Inhoudelijke ontwikkelingen

  • Op 27 januari 2025 heeft de raad op voordracht van de auditcommissie een nieuwe accountant benoemd. Al meerdere jaren is het budget van de accountantskosten ontoereikend ten opzichte van de werkelijke kosten (circa €30.000), daarnaast is de prijs vanuit de Europese aanbesteding hoger dan het vorige contract (circa €20.000). Door middel van deze budgetaanpassing is de begroting realistisch ten opzichte van de werkelijke kosten die worden gemaakt voor de onafhankelijke controle door de accountant.
  • Door het opnieuw aanbesteden van onze verzekeringsportefeuille is een voordeel behaald van € 351.000 structureel

Financiële gevolgen ‘Bedrijfsvoering op orde’

Product Omschrijving Categorie Mutatie Begroting 2026
922 Accountantskosten Budgetaanpassing / indexering € 50.000 (s)
922 Voordeel aanbesteding verzekeringen Besparing - € 351.000 (s)

 

Digitale transitie en informatieveiligheid

Terug naar navigatie - Paragraaf bedrijfsvoering - Digitale transitie en informatieveiligheid

Inhoudelijke ontwikkelingen

  • Op 18 november 2024 is de i-visie Zutphen 2024-2028 vastgesteld door de Gemeenteraad. Een wendbare en uitgebalanceerde informatievoorziening is van strategisch belang om de maatschappelijke opgaven van de gemeente Zutphen te verwezenlijken. Daarom is het nodig om blijvend in een goed functionerende informatievoorziening te investeren. Het onderhouden van onze informatievoorziening is niet alleen een noodzakelijke opgave, maar ook een waardevolle investering in de toekomst van onze gemeente. Door te investeren in de continuïteit en ontwikkeling van onze informatievoorziening, stellen we onszelf in staat om efficiënter en effectiever te werken, opgaven mogelijk te maken en om de uitdagingen van de toekomst aan te pakken. 

  • Periodiek worden onderdelen van onze hardware o.a. servers en firewall vervangen. De kosten worden gedekt uit de daarvoor bestemde reserve. 

  • Voor 2025 voorzien we een aantal applicaties die vervangen moeten worden omdat het huidige contract aflopend is, sterk verouderd en al reeds onrechtmatig of omdat de applicatie van een 'on premise situatie naar een SaaS applicatie gaat.De applicatie voor Burgerzaken moet opnieuw worden aanbesteed om taken rechtmatig uit te voeren. Structurele kosten zijn begroot, maar voor implementatie zijn incidentele middelen nodig. 

  • De kosten voor het gebruik van de Microsoft 365 omgeving zijn fors gestegen, een van de oorzaken is het stijgende aantal licenties welke in gebruik zijn, daarnaast zijn de kosten per licentie ook gestegen. De jaarlijkse kosten voor 2026 bedragen €200.000 meer dan begroot. Onze inzet is om met een aanscherping op het licentie beheer we deze kosten binnen de begroting kunnen opvangen. Daarom is dit bedrag incidenteel voor 2026 en 2027 opgenomen. 

    De aanbesteding Monitoring & responds applicatie is nadelig uitgevallen ten opzichte van wat begroot was. Monitoring & responds is in de plaats gekomen van het GGI Veilig perceel SIEM/SOC vanuit de VNG-realisatie. Dit is een vereiste vanuit de Baseline Informatieveiligheid Overheid(BIO)
    Het verschil in de jaarlijkse kosten bedragen € 70.000 meer dan begroot. 

 Wettelijke ontwikkelingen 

  • De i-visie anticipeert op diverse wetten die de komende jaren in werking treden, denk hierbij aan:

    • de Wet Open Overheid (Woo): Informatie van overheden op verzoek en actief openbaar maken.
    • Wet Digitale Overheid (Wdo): Veilig en betrouwbaar inloggen voor burgers en bedrijven bij de overheid. 
    • Wet Digitale Toegankelijkheid (Wdt): Digitale informatie en diensten toegankelijk maken voor mensen met een functiebeperking. 
    • Wet Modernisering Elektronisch Bestuurlijk Verkeer (Wmebv): Digitale indiening van aanvragen voor diensten en producten met een formeel besluit. 
    • Nieuwe Archiefwet: Efficiëntere opslag en toegankelijkheid van digitale informatie.
    • Algemene Informatiewet: Meer samenhang in wet- en regelgeving op het gebied van informatievoorziening.
    • Omgevingswet: Bundeling en modernisering van wetten voor de leefomgeving, al even van kracht maar qua impact nog actueel.
    • Network and Information Systems Directive (NIS II): Versterking van de cybersecurity binnen de gemeente. 

 

 

Financiële gevolgen ‘Digitale transitie en informatieveiligheid’

Product Omschrijving Categorie Mutatie Begroting 2026
960 Uitvoeren I-visie  Nieuw beleid noodzakelijk € 320.000 (s)
960 Vervanging hardware Nieuw beleid noodzakelijk met dekking reserve € 75.000 (i)
960 Vervanging applicaties Budgetaanpassing / indexering  € 100.000 (i)
960 Kosten licenties Microsoft Budgetaanpassing / indexering  € 270.000 (i)

 

Huisvesting

Terug naar navigatie - Paragraaf bedrijfsvoering - Huisvesting

Inhoudelijke ontwikkelingen

  • De raad heeft vanuit het krediet voor huisvesting voor 2024 een bedrag beschikbaar gesteld als voorbereidingskrediet voor de huisvesting. Met de door de raad vastgestelde visie op dienstverlening kan de volgende stap worden gezet in de ontwikkeling van een huisvestingsplan. Dit plan zal in een separaat traject aan uw raad worden voorgelegd.
  • Doordat er de afgelopen jaren onvoldoende aandacht is geweest voor de facilitaire portefeuille en we te maken hebben gehad met bovengemiddelde indexaties als gevolg van CAO-verhogingen binnen specifieke branches, zoals de schoonmaak en catering., hebben we te maken met een kostenstijging van in totaal €265.400. 
  • Gemeente Zutphen hanteert een hybride beleid. Thuiswerken is niet meer weg te denken, tegelijk hechten we belang aan fysieke ontmoeting op kantoor. De Arbowet stelt dat de werkgever verantwoordelijk is voor goede arbeidsomstandigheden, ook bij thuiswerken. Dit is in de wet vastgelegd als zorgplicht. De werkgever bekijkt per werknemer welke gebruikersvoorwerpen, technische systemen en taken nodig zijn om goed en veilig thuis te werken.  

Financiële gevolgen ‘Huisvesting’

Product Omschrijving Categorie Mutatie Begroting 2026
960 Facilitaire kosten Budgetaanpassing / indexering € 265.400 (s)
960 Verhoging budget thuiswerkplek conform arbo-wetgeving  Budgetaanpassing / indexering € 35.000 (s)

 

Algemene dekkingsmiddelen

Terug naar navigatie - Programma 5 Algemene dekkingsmiddelen en Bedrijfsvoering - Algemene dekkingsmiddelen

In hoofdstuk 5 'Financiële doorkijk 2026-2029' worden de uitkomsten van de circulaires inzichtelijk gemaakt.