Financiering

Het belangrijkste uitgangspunt van de Wet Financiering Decentrale Overheden (Wet Fido) is het bevorderen van solide financiering en kredietwaardigheid van de decentrale overheden en het beheersen van de renterisico's.

Leningen worden alleen afgesloten voor het uitoefenen van de publieke taak en we lenen alleen als we onvoldoende reserves en voorzieningen hebben. Zo blijven de rentelasten laag. De leningen worden tegen zo laag mogelijke kosten afgesloten om de rente en kredietrisico’s te beheersen.In het algemeen geldt: hoe korter de looptijd van een lening, hoe lager de rente. Immers het risico voor de bank is dan beperkter. De treasuryfunctie binnen onze gemeente dient uitsluitend de publieke taak en geschiedt binnen de financiële kaders van de Wet Fido waarbij het bedachtzaam omgaan met publieke middelen een basisvoorwaarde is.

Risicobeheersing is van groot belang. Om de gemeente te behoeden voor de gevolgen van rentefluctuaties zijn wettelijke normen gesteld waar gemeenten aan moeten voldoen. Dit zijn de kasgeldlimiet en de renterisiconorm. Beide beogen de renterisico's te begrenzen die verbonden zijn aan de financiering van respectievelijk de korte- en lange schuld.

Kasgeldlimiet
Het risico op kortlopende financiering wordt beperkt met de kasgeldlimiet op basis van de Wet Financiering Decentrale Overheden. Dit houdt in dat de totale omvang van de kort lopende schuld maximaal 8,5% van de totale lasten van de gemeentebegroting mag zijn. Voor 2024 bedroeg de limiet € 17,9 miljoen. Binnen de limiet mag in de financieringsbehoefte worden voorzien met kortlopende leningen.

Renterisiconorm
Bij het aantrekken van Lang lopende geldleningen moet rekening worden gehouden met de renterisiconorm. Deze heeft als doel het toekomstige renterisico te beperken door de aflossingen en renteherzieningen te spreiden. Voorkomen moet worden dat er in enig jaar een te grote concentratie plaatsvindt van aflossingen en renteherzieningen op lopende leningen. Dit komt er op neer dat het renterisico niet meer mag bedragen dan een wettelijk percentage van het begrotingstotaal. Dit wettelijke percentage is voor de gemeente 20% van de totale lasten van de gemeentebegroting. Voor 2024 bedroeg de limiet € 42 miljoen. Als beleid hebben we dat we langlopende leningen voor een periode van 20 jaar afsluiten.

Dagelijks houden we in de gaten of we geld tekort komen of overschot hebben. Om tijdelijke tekorten op te vangen hebben we een kredietlimiet op onze lopende rekening bij de BNG. Als dat onvoldoende is, hebben we een lening overeenkomst om kasgeldleningen aan te gaan. We streven ernaar om niet (te) veel geld over te houden.
In de wet is vastgelegd dat wij zogenoemde 'overtollige' middelen niet mogen beleggen. In het kader van het schatkistbankieren zijn gemeenten verplicht om het overgrote deel van de overtollige middelen aan te houden in de schatkist bij het Ministerie van Financiën. Op dit moment (maart 2025) krijgen we daar 2,67% rente over. Daarnaast kunnen gemeenten hun overtollige middelen onderling uitlenen of uitlenen aan andere decentrale overheden. Door de hoge rente op de schatkist, doen we dat niet.
Doordat het saldo op onze rekening-courant overwegend positief was, hebben we ook dit jaar weer bedragen tijdelijk gestald op onze rekening bij het ministerie, waardoor we gemiddeld onder het drempelbedrag zijn gebleven.

In 2024 waren er langdurige overtollige liquide middelen. Er zijn daarom geen kortlopende middelen aangetrokken in de vorm van kasgeldleningen aangetrokken. We zijn verplicht om deze middelen aan te houden bij de schatkist van het Ministerie van Financiën. Het gemiddelde bedrag op de schatkist bedroeg in 2024 € 10 miljoen. In 2024 is het rentepercentage op de schatkist gedaald naar 2,9%  (dec 2024). De renteopbrengst op de schatkist was in 2024 € 0,375 miljoen.
Volgens artikel 4 lid 1 van Wet Financiering Decentrale Overheden mag de gemiddelde netto - vlottende schuld per kwartaal de kasgeldlimiet niet overschrijden. Indien voor het derde achtereenvolgende kwartaal de kasgeldlimiet overschreden wordt, dan dient de provincie hiervan op de hoogte te worden gesteld en dienen er maatregelen te worden getroffen. In 2024 is vastgesteld dat de kasgeldlimiet niet is overschreden. 

Rentetoerekening
Het schema hieronder geeft inzicht in de rentelasten externe financiering, het renteresultaat en de wijze van rentetoerekening. En de verwerking van de rentelasten en -baten in de begroting en de jaarstukken. Het toerekenen van de werkelijke rentekosten aan de desbetreffende taakvelden moet worden toegerekend met behulp van de renteomslag percentage. De gemeente Zutphen hanteert een omslagrente van 1%. De basis hiervoor is de boekwaarde van de activa die bij de taakvelden hoort. De omslagrente mag maximaal 0,5% afwijken van het werkelijke rentepercentage dat aan de taakvelden moet worden toegerekend.

Renterisiconorm
Het renterisico op de lang lopende leningen is in de wet Financiering Decentrale Overheden omschreven als: ‘de mate waarin het saldo van de rentelasten en de rentebaten van een openbaar lichaam verandert door wijzigingen in het rentepercentage op leningen en uitzettingen met een oorspronkelijke looptijd van een jaar of langer’. Het renterisico op de vaste schuld moet voldoen aan de renterisiconorm; deze norm is in een wettelijke uitvoeringsregeling uitgewerkt als een bedrag ter hoogte van 20% van het begrotingstotaal.
De berekening van het renterisico op de vaste schuld vindt plaats volgens een wettelijk voorgeschreven model.

Uit deze tabel blijkt dat het renterisico op de vaste schuld binnen de wettelijk gestelde normen blijft.

In onderstaand overzicht geven wij de mutaties in de leningenportefeuille weer.

Per saldo is de leningenportefeuille in 2024 afgenomen met € 8.017.000.

Overzicht vaste uitzettingen 2024

Portefeuille vaste uitzettingen per 31-12-2024 (excl. Leningen BWS)

De hypothecaire geldleningen ambtenaren heeft betrekking op de regeling van de voormalige gemeente Warnsveld. met ingang van 1-1-2009 is in atikel 2 van de Wet Financiering Decentrale Overheden een nadrukkelijk verbod van hypothecaire leningen aan het personeel van openbare lichamen opgenomen. Dit verbod geldt voor nieuwe hypotheken.